The English Setter – İngiliz Setter
Kendine has benekli kürkü ile çok güzel ve zarif bir köpektir. Benekler az veya daha yoğun; lekeler ise her boyutta olabilir. Uzun tüyleri düz, ipeksi ve biraz dalgalıdır. Kürkü beyazla karışık mavimsi gri, sarımsı ya da kahverengi beneklidir. Bazı köpekler üç renklidir (siyah-beyaz ve pas rengi). Kafa belirgin alın çıkıntısı ile uzundur. Burun kısmı tüm kafa uzunluğunun yaklaşık yarısıdır. Gözler tatlı bir ifadeyle iri ve parlıktır. Renk kahverengi ya da ela olabilir. Burun, koyu renklidir. Orta derecede uzun sarkık kulaklar kadifemsi uçlara sahiptir. Kuyruk, kulaklar, bacaklar ve vücudun alt kısmı bol tüylüdür. Kuyruk düz ve uca doğru zarifçe incelir. Göğüs derin, ancak geniş değildir.
Karakteri
İngiliz Setter oldukça nazik, iyi huylu ve arkadaş canlısı bir köpektir. Çocuklarla arası mükemmeldir. Duyarlı yapısıyla sevgiye muhtaçtır. Dışarda çalışkan ve hareketli evde ise sakindir. Biraz fazla kararlı olabilir. Tuvalet eğitimi sabır gerektirir. Eğitim kötü huylar kemikleşmeden erken yaşta başlamalı ancak sert metodlar kullanılmamalıdır. Birlikte olunmaya gereksinim duyar ve diğer köpeklerle oynamaktan keyif alır. İngiliz Setterler iyi bir bekçi köpeği olmasına rağmen iyi bir koruma köpeği olduğu söylenemez. Kendi başına gezmekten hoşlanır ve bunun için bahçeden kazarak veya yüksek atlama ile kaçmaya eğilimi vardır. İngiliz Setter havlamaya eğilimlidir ve erken yaşta bu eğilimi kontrol altına alınmalıdır.
Bakımı
Yumuşak, düz ve orta uzunluktaki tüylerin düzenli taranması onun mükemmel görünümünün korunması için yeterlidir. Karışıklık ve düğümlere karşı dikkatli olunmalı ve tüy dökme mevsiminde ekstra ilgi gösterilmelidir. Parmak aralarındaki tüyler ve tırnaklar kısa tutulmalıdır. Bu ırk orta derecede tüy döker.
Kökeni
İlk setter, İspanyol ve Fransız pointerlarını başlangıç noktası alarak 1500’de Fransa’da geliştirildi. Üç yüzyıl sonra 1800’lerin başlarında ilk Fransız av köpeklerinden İngiliz Setteri geliştiren Sir Edward Laverack adında bir üreticinin ülkesi olan İngiltere’ye getirildi. Laverack, ırkın geliştirilmesinde öylesine anahtar rol oynamıştır ki ırk genelde Laverack Setter diye de anılır. Laverack’ın köpekleri güzellikleri ile ünlüydüler. Bu köpekler günümüzün show köpeklerinin de ataları olmuşlardır. Diğer bir İngiliz üretici, Llewellin, de ikinci bir ünlü İngiliz Setter kanı yarattı. “Setter” kelimesi köpek avı belirlediğinde sergilediği nerdeyse oturma pozisyonundan almıştır. İngiliz Setter, güçlü burnu ile dayanıklı, çalışkan, süratli ve sessiz bir avcıdır. Kürkü hem sıcak hem de soğuk havalarda rahat etmesine yardımcı olur. İngiliz Setter’in tatlı karakteri ve çocuklarla olan güvenilirliği onu iyi bir aile köpeği yapar. İngiliz Setter’in yetenekleri arasında av, vurulan avı getirme, iz sürme, avı belirleme ve bekçi köpekliği sayılabilir.
Kullanımı:
İsminden de anlaşıldığı gibi avı fark ettiği zaman yarı oturma vaziyetine geçer. En değerli yeteneklerinden biri, mükemmel koku alma duyusudur. Saatlerce önce geçip gitmiş bir hayvanın kokusunu bile alabilir. Ayrıca, hızlı, yorulmaz, hareketli ve güçlüdür. Her türlü araziye, sularla kaplı olanlara bile, uyum sağlayabilir. Kötü hava koşullarına ve yaz sıcağına dayanıklıdır. Her türlü avda kullanılır ve efendisiyle uyum içinde çalışır.
Yaşam Ortamı
Eğer her gün bol bol haraket imkanı sağlanamayacaksa apartman hayatı için uygun değildir.
Egzersiz İhtiyacı
Tüm Setterler sıkı egzersize gereksinim duyar. Mümkünse serbest koşu yapmak isterler. Günlük uzun ve yoğun hareket imkanı sağlanmazsa kontrolleri güçleşebilir.
Irish Setter – İrlanda Setteri
İrlanda Setteri’nin bazen göğüs ve patilerde beyaz lekeciklerle zengin kestane ve kızıl arasında ipeksi ve uzun bir kürkü vardır. Siyah renk ırkta pek kabul edilmez. Bazı genç köpeklerin kulak ve bacak arkalarında gümüş grisi olabilir; ancak köpek olgunlaştıkça genelde kaybolur. Tüyleri baş kısmı hariç uzun ve ipeksidir. Patiler bile uzun tüylerle kaplıdır. Setter’in kulakları üçgen, ince, yumuşak ve uzundur. Bacakları uzun ve adalelidir. Köpek yüksek olmaktan çok uzundur. Burun kısmının uzunluğu tüm kafanın yarısına eşittir. Burun siyah ya da kahverengidir. Alın çıkıntısı oldukça belirgindir ve gözler kestane ya da eladır. Göğüs dar ve derindir. Kuyruk yere paralel taşınır ve tüylüdür.
Kullanımı:
Son derece hızlıdır. Koku alma duyusu mükemmeldir. Her türlü araziye ve iklim koşullarına uyumludur. Her türlü avda kullanılır. Sularia kaplı arazilerde bile çalışabilir. Uzun ömürlü bir köpektir.
Karakteri
İrlanda Setteri enerjik, zeki, sevgi dolu ve oldukça aktif bir köpektir. Koruma güdüsü fazla değildir ve diğer hayvanlar ve çocuklarla iyi geçinir. İtaatkar, ancak sergilenen tutuma karşı duyarlıdır. Bazıları huzursuz ve biraz fevri olabilirken bazıları daha içe kapanıktır. Sevgisini gösteren ve bunu hemen yapan bir köpektir. Muhtemelen bağımsız karakterinden dolayı eğitimi biraz zor olabilir. En baştan bol sosyalleştirme ve tutarlı bir eğitimle sahip olunması keyifli bir köpek olur. İrlanda Setterleri mükemmel koku alma yetisi ile oldukça atik köpeklerdir ve her iklim ve alanda başarıyla av yapar. Her türlü av için kullanılabilir. Sulak alanlarda dahi görevini başarıyla yerine getirir. Kötü huyları kolay kapması nedeniyle pozitif pekiştirme yöntemi ile eğitime erken başlanmalıdır.
Yaşam Ortamı
Bol hareket imkanı sağlandığı sürece evde bakılabilir.
Egzersiz İhtiyacı
Tüm Setterler sıkı egzersize gereksinim duyar. Mümkünse serbest koşu yapmak isterler. Günlük uzun ve yoğun hareket imkanı sağlanmazsa kontrolleri güçleşebilir.
Bakımı
Yumuşak, düz ve orta uzunluktaki kürkün düzenli taranması onun mükemmel görünümünün korunması için yeterlidir. Karışıklık ve düğümlere karşı dikkatli olunmalı ve tüy dökme mevsiminde ekstra ilgi gösterilmelidir. Parmak aralarındaki tüyler ve tırnaklar kısa tutulmalıdır. Bu ırk orta derecede tüy döker.
Kökeni
İrlanda Setteri başlarda Amerika’da İrlanda Kızıl Setteri olarak tanınmaktaydı. Çeşitli setter, spaniel ve pointerlerden üretilmiştir. Bir zamanlar İrlanda Setteri daha kısa bacaklı kızıl ve beyaz renkli bir ırktı. 19. yüzyılda yoğun seçici üretim sayesinde göz alıcı kızıl kürkü showlarda ön plana çıkarak baskınlığını kanıtladı. Muhtemelen İngiliz Setter’den daha eski bir ırktır.İngiliz ve İrlanda Setterleri İspanyol Pointerlarının atalarıdır. İrlanda Setteri çok amaçlı bir av köpeğidir. Mükemmel burnu ile hızlı ve her alanda av yapabilen bir köpektir. Av bulmadaki tekniği avcının önünde ileri geri süratli bir şekilde gidip gelmedir. İrlanda Setteri hem pointer hem de vurulan avı geri getiren yani retrieverdır. Bu nedenle kuş avında sık kullanılır. Güzel görüntüsü nedeniyle çoğu üretici av yeteneği dışında sadece güzelliği için üretmiştir. Bu nedenle günümüzün İrlanda Setterleri av köpeğinden çok birer aile ve show köpeğidir.
