Uyku tulumu doğa gezgininin malzemelerinin en önemlilerinden biridir.Uyku tulumu doğada geceleyen bir kişinin uyku esnasında, vücut ısısını muhafaza etmesi için gereklidir.Tulumun içinde iken kendi vücut ısımızı hareketsiz(non-circulating)hava tabakalarının oluşturduğu izalasyon ile muhafaza ederiz.Bu hava tabakaları tulumu oluşturan malzeme dokusu arasında bulunmaktadırlar.Doğada hareketsiz hava iyi bir izolasyondur.Bu hava tabakaları dış ortamdaki hava ve zemin ısısına karşı, vücudumuzun sıcak kalmasını sağlar.Bu nedenle tulumu oluşturan metaryeller önemlidir.Tulum seçiminde bu malzemeleri bilmek zorundayız.Genel olarak tulumları mumya ve dikdörtgen tip olarak ikiye ayırabiliriz.Dikdörtgen tulumlar ılık ve sıcak hava için uygun tulumlardır.Mumya tulumlar ise baş dahil komple kapandığı için daha iyi ısı koruması sağlarlar ve soğuk bölgelerde yapacağımız etkinliklere uygundurlar.Kısaca iyi bir tulum nasıl olmalıdır?
1-Hafif olmalıdır.
2-Katladığımızda küçük bir hacim işgal etmelidir.Açtığımızda da eski hacmine kavuşmalıdır.
3-İçteki ısıyı kaybettirmemelidir.
Tulumların bir çoğunda hangi ısı değerleri arasında konfor sağladığı yazılıdır.Doğru tulumu seçerken doğru ısı derecesinde tulum seçmeliyiz.Aynı ısı derecesine sahip bir tulum farklı kişilerde farklı sonuçlar verir.Çünkü her insanın rahat ettiği ısı derecesi farklıdır.Bunun için karşı karşıya kalacağınız gece ısısı değerlerini kestirmeye çalışın.Bu değerlerin biraz daha altında bir tulum seçmek daha akılcıdır.Bir çok kişi biraz daha ağır bir tulum taşımaktansa üşüdüğünde extra bir giysi giyerek bu durumun geçiştirileceğini söyler.Yinede gecenin ortasında üşürken fermuarı açıp, tulumun içindeki ısıyı biraz daha kaybedip,buz gibi bir elbiseyi üstümüze giymek pek pratik ve akılcı olmayacaktır.
Bazı üreticiler ise tulumlarını mevsimlere göre sınıflandırırlar.Genellikle 4 ,bazen de 5 guruba ayırırlar.Tulumu alırken yaptığınız etkinliklere göre bu sıralamadan seçmelisiniz.
1-Yaz mevsimi 10 C
2-İlkbahar sonu,Yaz,Sonbahar başlangıcı 0 C
3-İlkbahar,Yaz,Sonbahar -5 C
4-İlkbahar,Yaz,Sonbahar,Kış -15 C
5-Expedition(Özel Amaç) -15 C ve altı
Bazı üreticiler de tulumun koruma sağlıyacağı en düşük ısı derecesini belirtirler.
Doğru tulumu seçmek için tulum üreticisinin önerdiği konfor ısı değerlerine dikkat edin ve yaptığınız etkinlikler ile alışkanlıklarınızı göz önüne alınız.
Dikdötgen tulum
Mumya tulum
Uyku Tulumu İç Dolgu Malzemeleri
Pek çok tulum iki çeşit dolgu malzemesinden yapılır.
Kaz veya Ördek Tüyü(Down) Dolgulu Uyku Tulumları
Kaz veya ördeğin üst tüylerinin altında olan ince yumuşak tüylerden elde edilir.Bu malzemenin avantajı büyük oranda sıkışabilmesi,hafifliği,az miktar ile iyi ısı izalasyonu sağlamasıdır.En büyük dezavantajı su emmesi ve tamamen kuruyana kadar da izolasyonunu kaybetmesidir.Tulum da kullanılan tüyün kalitesi önemlidir.İyi tulumlar 600 – 750+ numaralı değerlere sahip olmalıdırlar.Bu değer 1cubic inches te 1 ounce tüyün(1 inche=2.53 cm ve 1 ounce=28.32 gram)doldurulmuş olmasını gerektirmektedir.Kaz tüyü dolgu malzemesi enaz % 70 tüy salkımı,% 10 lif ve %20 tüy-lif-Kalıntı ihtiva etmektedir.Dünyada iki ana, kaz tüyü kaynağı vardır.Çin ve Avrupa.Çin kazlarında 7 haftalık kazlardan ürün alınır.Bunların tüy salkımları ufaktır.Avrupa kazlarından ise 20 haftalık ve daha yaşlı kazlardan ürün alındığından bunların tüy salkımları büyüktür.600 ve 650 numaralı dolgu malzemeleri Çin ve Avrupa kaz tüyü karışımı iken 775 numaralı ürünlerin dolgu malzemesi tamamı Avrupa kaz tüyüdür.Bu nedenle bir 775 kodlu ürün 600 dolgulu bir ürüne göre hem daha iyi ısıtır hem daha hafiftir.Aşağıda, bu özellikleri belirtilen 750+kaz tüyü ile doldurulmuş ve dış kaplaması Gore Dryloft olan bir uyku tulumu örneği yer almaktadır.
Sentetik Dolgulu Uyku Tulumları
Polarguard,Polarguard HV,Polarguard 3D,Hollofil II,MicroLoft,LiteLoft ve Primaloft bunlar sentetik dolgu malzemesi markalarıdır.Sentetik dolgu malzemeli tulumlar kaz tüyüne göre daha ağır ve hacimli olmalarına rağmen oldukça ucuzdurlar.En önemlisi sırıksıklam olduklarında dahi izalasyon özelliğini önemli oranda kaybetmezler ve hızla kururlar.Pek çok kişi için pratik çözümdürler.Özellikle yeni microfiber dolgular(Polarguard 3D,MicroLoft,LiteLoft, Primaloft )kaz tüyünün ağırlık ,eski hacmine dönme ve izalasyon gibi özelliklerine diğer avantajlarını da kaybetmeden yaklaşabilmektedirler.Aşağıda Polardguard 3D dolgulu sentetik bir tulum örneği yer almaktadır.
Uyku Tulumunun Yapısal Özellikleri
Bütün fonksiyonel tulumlar dengelenmiş yapıdadır.Tulumların dış astarlarının içinde dikili küçük bölmeler vardır.Bu bölmelerin içi kaz tüyü veya sentetik elyaf ile doldurulmuştur.Bu şekilde inşa edilmemiş olsalardı iç dolgu malzemesi belli yerlerde birikir,bazı kısımlarda hiç olmazdı.Bu bölümler sentetik tulumlarda tabaka şeklinde yerleştirilip üst kumaşa dikilirler.Buradaki amaç dikiş yerlerinden(stitching)ısı kaybını önlemektir.Ayrıca fermuarların alt kısımlarındada izolasyon olmalıdır.Uyku tulumlarında değişik şekilde planlanmış bölümleri aşağıda görebilirsiniz.
Uyku tulumu vücudunuza göre olmalıdır.Başlık tam olarak oturmalıdır(mumya tipinde).Vücud ısısı baş ve boyundan hızla kaybedilir.Başlık sayesinde yüzümüz dışarda kalmak üzere tam anlamıyla kapatılır.Kış için tasarlanmış birçok tulumda ısı kaybını engellemek ve rahatlık için,ense altında ve omuzları çevreleyen ,daralıp gevşetilen bölüm mevcuttur.Bir kısmında iç cep ve fermuar altında ısı kaybını önleyen uzun şerit vardır.Tulum aynı zamanda hareket etmemiz içinde tasarlanmış olmalıdır ve uykuda bir tarafa döndüğümüzde tulumda dönmelidir.
Uyku Tulumunda İç astar ve Dış yüzey Malzemeleri
DryLoft veya Gore-Tex dış yüzey
Dryloft yeni bir malzemedir ve özellikle kaz tüyü tulumlarda kullanılır.DryLoft Gore-Tex göre daha iyi nefes almasına rağmen onun kadar iyi bir su geçirmez değildir.Kaz tüyü-DryLoft tulumlar extreme soğuk ve karlı ortamlar için idealdir.Hafif ve sıkışabilen tulumlardır ve dış astar boyunca terleyip içte kuru kalmayı sağlarlar.DryLoft tulumlar ıslak ortam için uygun değildirler.Eğer amacınız ıslak bir ortam ise seçeneğiniz sentetik tulumlardan yana olmalıdır.Fakat suyun donduğu ortamlarda seçiminiz Kaztüyü-DryLoft tulumlar olmalıdır.
Microfiber dış yüzey
Microfiber naylon veya polyester dış yüzey malzemeleri bir çok kişi için DryLoft tulumlara iyi bir alternatiftirler.Çok ince lifler ile yapılan sık dokuma kumaş suya karşı oldukça iyi direnç sağlar ve Gore-Tex ve DryLoft’tan daha iyi nefes alabilir.
İç astarlar
Naylon ve polyester astarlar vardır.Bazıları hafif ve bazıları ipeksidir.Burada en iyi tavsiye pamuk karışımlardan uzak durmaktır.Pamuk kadar nem emen malzeme azdır.Doğada bir uyku tulumundan istenecek en son şey astarının ıslak kalmasıdır.Rahat bir astar ararsak tüylendirilmiş polyester (pamuklu kumaşı andıran)astar en uygunudur.
Uyku Tulumunun Bakımı
Uzun zaman kullanmıyacağınız tulumunuzu çantasında katlı halde bırakmayınız.Sıkışık halde kalan tulumunuz eski hacmine ulaşamadığı taktirde sizi sıcak tutamıyacaktır.Yeriniz varsa en iyi çözüm, tulumu tavandan aşağıya doğru asılı bırakmaktır.Islanan ve ağırlaşan tulumunuz olursa kaldırırken dikiş yerlerinden yırtmadan kaldırmaya özen gösterin.Aşırı sıcaktan koruyarak yavaş kurumasını sağlayın.Tulumunuzu üretici firmanın önerisine göre temizleyin.
