Seyir / Vaybeni

0
697
blank
Seyir
Seyir
Seyir

Çaykara ve çevresinde atışmalar çoğunlukla Seyir veya Vaybeni adı verilen bir oyunda yapılır. Bu oyun, imeceler sonunda düzenlenen eğlencelerde, düğünlerde, askere uğurlama törenlerinde, ulusal bayramlarda, çayır biçme zamanı yaylalarda düzenlenen şenliklerde, yayla yollarındaki konaklama yerlerinde oynanır. Genellikle düz horon, atlama, sallama, sıksara sıralaması şeklinde gittikçe hızlanan bir tempoda oynanan horondan sonra iki usta türkücü gruplarını oluşturarak seyir oyununa geçilir. Seyire katılanlar kolkola girip bir halka oluşturduktan sonra ağır ağır dönmeye başlarlar. Her kolun başında usta bir türkücü bulunur. Asıl atışmayı yapan bu türkücülerdir. Diğerleri bunların söylediklerini tekrarlarlar. Genellikle atışmalar Ey vay beni vay bana ile başlar. Saz şairler gibi buradaki türkücüler de ilk türkücünün başladığı ayağı kullanmak ve irticalen söylemek zorundadırlar. Söylenen türküye anında cevap verebilmesi için türkücünün hem yetenekli, hem bilgili hem de tecrübeli olması gerekir.

Seyirlerde türküler çoğu zaman dostane söyleyişlerle, türkücülerin birbirini övmesiyle başlarsa da bir süre sonra ortalık kızışır, yergi, alay derken küfürleşmeye, sövgüye kadar gidilir. Hatta bazen de seyirler kavga ile noktalanır.

Seyirin nasıl başlayıp, nasıl devam ettiğini, orada söylenen türkülerin bu yöre insanı için nasıl bir değer olduğunu, ona hangi duyguları yaşattığını, ondan ne tür bir zevk aldığını bir Çaykaralıdan daha iyi hiç kimse bilemez. Bunu anlamak için, seyirlere girmiş, o hazzı tatmış bir Çaykaralıya kulak verelim:

Çaykaralı’ dan…

Atma türküler bir başka muhabbettir eğlencelerdir. Karşılıklı hazırlanmış atışma grupları, aralarında türkü kurucular; göğüsler önde, başlar dik, yüzlerde bir tebessüm, hafif hafif sallanmalar. Kollar kenetlenmiş, arada su sızmaz bir yakınlıkta dostane bir bağlanma. Büyük yarış başlıyor. Bir grubun diğerini alt etme yarışı bu. Hoş geldiniz ve karşılıklı muhabbet duygularını ifade eden sözlerle, haykırma ile başlar atışmalar. Keşke, başladığı gibi sonuçlansa. Atışmalar esnasında övgülü sözler yerini bazen onur kırıcı sözlere bırakır. Bazen de ağır suçlamalar ortaya çıkardı. Atışmalar arzu edilen biçimde sonuçlanmasın; atışmacıların gururu rencide edilsin, önemli değil. Her şey oluştuğu yerde kalır. Bir başka eğlencede aynı dostluk aynı samimiyet. Sökük yeleği, dizlerinden yamalı pantolonu, bir kısmı çarıktan dışarı çıkmış tabansız yün çorabı ve başında, yana düşmüş püsküllü kalpağı ile sımsıcak, sevecen, mutlu bakışlı, ümit dolu Çaykaralı…

Seyirsuz düğün olmaz
Seyire gelen yokmi
Koskoca Trabzonda
Bir türki deyen yokmi

E vay beni vay bana
Kül oldum yana yana
Kül oldum kemur oldum
Ateşte yana yana

Dolanur güzel kizlar
Heybe hemençe ile
Bir seyir eyleyelum
Kaval kemençe ile

Atun uşaklar atun
Tozi dumana katun
Baritunuz yok isa
Toprak doldurun atun

Diktum yaruma mintan
Astara bak astara
İki türki söyledum
Ettum seni maskara.

Elumdeki sigara
Düşti gömüldü kara
Sen türkü bilmeyursun
Defol ordan maskara

Benum gibi türkiçi
Bulunmaz buralara
Yarun sizun köydeyum
Görünma oralara

Nafile dolaşursun
İniş ve yokuşlara
Yavaş yürü Türkici
Takilursun taşlara

Karşida ne durursun
Gelsana berilere
Kaç defa yiktum seni
Taze ifderilere

Karşiya kaban derler
Keçiye yaban derler
Seyirde usta olsan
Aduna çoban derler

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.