Cemile Cevher 1926 yılında Maçka / Trabzon’ da doğdu.1946 yılında İstanbul’a yerleşti .Bestekar Saadettin Kaynak’ın, İstanbul Radyosu Müzik Yayınları Müdürü Cevdet Çağla’ya tavsiyesi üzerine, 1950 yılından itibaren Hasan Sözeri’nin yönettiği Karadeniz’den Sesler Topluluğunda ses sanatçısı olarak emisyonlara katılmaya başladı. Hasan Sözeri’nin İstanbul Radyosun’dan ayrılması üzerine, çalışmalarını bir süre kemençeci Hasan Tunç ile sürdüren Cemile Cevher, 1953 yılından itibaren, Sadi Yaver Ataman tarafından kurulan ve yönetilen Memleket Havaları Ses ve Tel Birliği Topluluğu’nda çalışmalarına devam etti. İstanbul Radyosu’nda, Yurttan Sesler Topluluğu kurulunca (1954) , Muzaffer Sarısözen’in önerisi ile, bu topluluğun kadrolu sanatçısı oldu. İstanbul Radyosu’ndaki görevinden 1979 yılında emekliye ayrıldı.Cemile Cevher, bilhassa seslendirdiği Karadeniz Bölgesi Türküleri ve horon havaları ile tanındı.Gerek radyo yayınları, gerek doldurduğu plak ve kasetler ve gerekse de yuriçi ve yurt dışında verdiği konserlerle pek çok türkünün, ülke genelinde yayılıp sevilmesini sağladı.Ses sanatçılığı yanında, Türkiye’nin çeşitli yörelerinden yaptığı derlemelerle TRT Türk Halk Müziği Repertuarına ‘Derleyici’ ve ‘Notalayıcı’ sıfatlarıyla onlarca türkü kazandırdı ve bunları seslendirdi.Ayrıca çeşitli kurumlarda, eğitimcilik görevinde bulunarak öğrenciler yetiştirdi. TRT’ de ses sanatçısı, derleyici ve notalayıcı olarak çalışan, Türk Halk Müziği repertuarımıza onlarca türkü kazandıran Cevher, özellikle Karadeniz Bölgesi türküleri ve horon havaları ile tanındı. Yazar Hakan Şen’in Cemile Cevher Çiçek ile yaptığı Söyleşi: Hakan Şen 10.12.2006 tarihinde yaptığı söyleşiyi şöyle anlatıyor: ‘Karadeniz’in gelmiş geçmiş en büyük sesi Sayın Cemile Cevher Çiçek, zamanın bağlama üstadı ‘ Çayeni’nde öteye gidelum yali yali’ nin derleyicisi Sayın Dursun Tanyaş ile yapacağım söyleşi için; Cemile Cevher Çiçek Hanımefendi’nin Şile’deki ikametgahına gitmek için ilk olarak Sayın Dursun Tanyaş ile buluştuk.Dursun Amca’nın yanında bir misafir daha vardı:Necati Erenler.Kendisi bir zamanların ünlü sesi, birçok taş plağı var.Yani açıkladığımız gibi iki kişi ile değil de üç sanatçı ile birden röportaj imkanı bulduk. Sohbetin ilerleyen dakikalarında anılar canlandı hüzünler geldi, Karadeniz dalgaları gibi birden coştuk ve şunu anladık: Sanatın sanatçının yaşı olmazmış.Ama vefasızlık insanlarımızın yüreklerini bürümüş.Beli büken yaşlılık değil vefasızlık.Hele Necati Bey zamanındaki ayak oyunlarını, nüfusunu devlet kurumlarında kötüye kullananları, tekelleşenleri anlattı ki, zamanın değişmediğini birkez daha gördüm.Zamanı geliyor belgeler bile yeterli olmuyor bu tekelleşminin karşısında.’ Yapılan söyleşinin ardından Hakan Şen , Karadeniz Fikir Kulübü Platformu adına abla diye sözetiği Cemile Cevher’e, amca diye söz ettiği Dursun Tanyaş’ ve yine amca diye söz ettiği Necati Erenler’e teşekkürlerini sunuyor. ‘Fadime Kimdir’ kitabının yayıncısı Ömer Aşan, Cemile Cevher’i şöyle anlatıyor: ‘ O söylemeye başladığında babaannemin, kıldığı namazı yarım bırakıp, radyonun sesini yükselttiğine ve sonra yeniden namaza devam ettiğine tanık oldum. Ayna ayna ellere Ayna düştü göllere Bilirsiniz, herhangi bir Müslüman öyle kolay kolay namazı yarım bırakmaz .Çok önemli bir sebebiniz yoksa günaha girersiniz.Yani cehennem ateşini göze almak zorundasınız.Babaanneme cehennem mi ciddi bir yehdit olarak görünmedi, yoksa o azap ateşini bilinçli mi göze aldı bilemiyorum.Ancak sonraki yıllarda henüz o yaşıyorken,güzel şarkıların onun için daha kutsal olduğunu öğrenmiştim.Haklıydı babaannem; çünkü Cemile Cevher hiçbir zaman kaset doldurmadı, plağına da rastlamadım; dolayısıyla, aynanın bir daha yüzümüze tutulup tutulmayacağı belli değildir.
Derlediği bazı türküler:
İşte Geldim Ekim Büküm Oynayın Kız Oynayın
Derleyen: Cemile Cevher Kaynak kişi: Cemile Cevher Notaya alan: Nida Tüfekçi Yöresi: Trabzon Sen Bu Yaylaları Yaylayamazsın
Derleyen: Cemile CevherKaynak kişi: Cemile Cevher Notaya alan: Tuncer İnan Yöresi: Trabzon Hasta Oldum Derdine
Derleyen: Cemile CevherKaynak kişi: Kasım Gürsoy Notaya alan: Cemile Cevher Yöresi Trabzon Dirvana Vurdim Uçti
Derleyen: Cemile CevherKaynak Kişi: Cemile Cevher Notaya alan: Ahmet Yamacı Yöresi: Trabzon Divane Aşık Gibi Dolaşırım Yollarda
Derleyen: Cemile CevherKaynak kişi: Hasan Tunç Notaya alan: Ahmet Yamacı Yöresi: Trabzon Terazi Tartayurum
Derleyen: Cemile CevherKaynak kişi: Hüseyin Dilaver-Hasan TunçNotaya alan: Ahmet YamacıYöresi: Trabzon Akayı Daşlı Dere
Derleyen: Cemile CevherKaynak kişi:Hasan TunçNotaya alan: Ahmet YamacıYöresi: Rize Ben Geçiye Gidemem
Derleyen: Ömer AkpınarKaynak kişi. Muatafa TahmazNotaya alan: Cemile CevherYöresi:Giresun Bu Gece Rüya Gördüm
Derleyen: Cemile CevherKaynak kişi: Hasan Sözeri Notaya alan: Ahmet YamacıYöresi:Rize Evlerinin Önünde Gara Üzüm Asması
Derleyen: Ömer AkpınarKaynak kişi: Mustafa Tahmaz Notaya alan: Cemile CevherYöresi: Giresun Garardı Garadeniz
Derleyen: Cemile CevherKaynak kişi: Hasan TunçNotaya alan: Ahmet YamacıYöresi:Rize Gökte Yılduz Ay Misun
Derleyen: Cemile CevherKaynak kişi: Hasan SözeriNotaya alan: Ahmet YamacıYöresi: Rize Gubet Elde Yadellerin Derdini
Derleyen: Ali Ekber ÇiçekKaynak kişi: Ali Haydar ÇiçekNotaya alan: Cemile CevherYöresi: Erzincan Haldoz�n Portakali
Derleyen: Cemile CevherKaynak kişi: Refik KahyaoğluNotaya alan: Cemile CevherYöresi: Rize Hayde Hayde Gidelim
Derleyen: Ömer AkpınarKaynak kişi: Mustafa TahmazNotaya alan: Cemile CevherYöresi: Giresun Maçka�ın Yolu Taşlık
Derleyen: Ahmet YamacıKaynak kişi: Cemile CevherNotaya alan: Ahmet YamacıYöresi: Trabzon Peştamal Tezgahına
Derleyen: Cemile CevherKaynak kişi: Yöre Ekibi Notaya alan: Ahmet YamacıYöresi: Karadeniz Püsküllüdür Püsküllü
Derleyen: Ömer AkpınarKaynak kişi: Mustafa TahmazNotaya alan: Cemile CevherYöresi: Giresun Sabahtan Kalkar Kızlar
Derleyen: Cemile CevherKaynak kişi: Hasan TunçNotaya alan: Cemile CevherYöresi: Trabzon
