Çırpınırdın Karadeniz,
Sözleri 15 Kasım 1914 senesinde Osmanlının 1. Cihan savaşına iştirakini büyük bir heyecanla izleyen Azerbaycan‘ın milli şairi Ahmet Cevat tarafından yazılmıştır.
1918 yılının başlarında ünlü Azerbeycan bestecisi ve fikir adamı Üzeyir Hacıbeyli tarafından, Nuri Paşa komutasındaki Türk Ordu’sunun Azerbaycan Türklerini soykırımdan kurtarmak amacıyla Azerbaycan’a gönderilmesi nedeniyle bestelenmiştir.
Eser şiir şeklinde ilk kez 1919 senesinde Ahmet Cevat‘ın ikinci şiir kitabı “Dalğa” da çıkmıştır.
Şiirin el yazmasını Ahmet Cevat Bolşevikler tarafından hapse atıldığı zaman, şairin birçok diğer eserlerin
el yazmaları ile birlikte el konulduğu ve yakıldığı tahmin edilmektedir.
Eserin Üzeyir beyin el yazısıyla yazılmış notası da bulunmamaktadır.
“Çırpınırdın Karadeniz” in notasının 1918 senesinde dahi bestecinin evi Ermeniler tarafından yakıldığı zaman veya
Azerbaycan halk cumhuriyeti kurulduktan sonra Hacıbeyli İran’a zorunlu muhaciret ettiği dönemde kaybolduğu düşünülmektedir.
(Kaynak; Üzeyir Hacıbeyli Ev müzesi arşivi)
Hazırda kullanılan nota 1990 senesinde İTÜ Profösörü Süleyman ŞENER tarafından Üzeyir Hacıbeyli’nin ev müzesine takdim edilmiştir.
“Çırpınırdın Karadeniz” eseri 1920 senesinden sonra Azerbaycan’da ilk kez 10 Mart 1992 senesinde Ahmet Cevat’ın Cumhuriyet sarayında düzenlenen yüz yıllık jubile gecesinde seslenmiştir.
(Kaynak;Üzeyir Hacıbeyli ansiklopedisi Bakü 1996)
